Πέρασαν
20 χρόνια (1995
-
2015) από
την πρώτη ζωντανή εμφάνιση της Μαρινέλλας στο
Ωδείο Ηρώδου του Αττικού, σε
μια ιστορική παράσταση με
μελοποιημένα Χορικά του Ευριπίδη…
 |
Photo credit:
Dinos Diamantopoulos © |
Στις
24 και 26 Ιουλίου 1995, η Μεγάλη Κυρία του Ελληνικού Τραγουδιού Μαρινέλλα
πρωταγωνίστησε ως Κορυφαία του Χορού
σε μια πρωτότυπη
μουσικο-θεατρική
παράσταση, που βασίστηκε
σε
μεταφρασμένα και μελοποιημένα κείμενα
Χορικών από αρχαίες Τραγωδίες του
Ευριπίδη
(«Τρωάδες»,
«Εκάβη», «Ιφιγένεια εν Ταύροις», «Μήδεια»,
«Ελένη», «Ιππόλυτος»,
«Βάκχες», «Ικέτιδες», «Ηλέκτρα»,
«Ανδρομάχη») του Σοφοκλή
(«Αντιγόνη») και του Αισχύλου
(«Αγαμέμνονας»),
σε επιμέλεια του συγγραφέα Τάσου
Ρούσσου.
Η παράσταση είχε τον τίτλο «Γυναικών
πάθη»
και πραγματοποιήθηκε στο Ωδείο Ηρώδου
του Αττικού, στο πλαίσιο του Φεστιβάλ
Αθηνών, σε σκηνοθεσία του Σταύρου
Τσακίρη.
Τα
Χορικά είχαν μελοποιηθεί για παλαιότερες
θεατρικές παραστάσεις από τον Γιώργο
Κουρουπό,
τον Σταμάτη
Κραουνάκη,
τον Χρήστο
Λεοντή και
τον Μιχάλη
Χριστοδουλίδη.
Ειδικά γι' αυτή την παράσταση, ο Κραουνάκης
μελοποίησε τον «Θρήνο
της Εκάβης»
σε μετάφραση του Τάσου Ρούσσου, και
αποτέλεσε
την πρώτη
παγκόσμια μελοποίηση
του. Τις μεταφράσεις των Χορικών,
επιμελήθηκαν οι Τάσος Ρούσσος, Γιώργος
Χειμωνάς, Γιάννης
Τσαρούχης
(σε προσαρμογή στίχων της Λίνας
Νικολακοπούλου), Θρασύβουλος Σταύρου,
Κωστής Κολώτας, Χρύσα Προκοπάκη, Δώρα
Μοάτσου - Βάρναλη και Παντελής Πρεβελάκης.
 |
Photo credit:
Dinos Diamantopoulos © 1995 |
Η
Μαρινέλλα είχε τον πρωταγωνιστικό ρόλο
της Μητέρας (Εκάβη),
ενώ Κορυφαίες του Χορού ήταν οι Μαρία
Ματσούκα, Γεωργία Καλλέργη, Μάρθα
Τομπουλίδου, Εύη Βασιλειάδη και Μαριάννα
Καυκαρίδου. Την Κασσάνδρα
έκανε η Μαριάνθη Σοντάκη, την Πολυξένη
η Ναταλία Καποδίστρια, την Ανδρομάχη
η Κατερίνα Διδασκάλου, το Φάντασμα
του Πολυδώρου
η Γεωργία Καλλέργη, και
την Ελένη,
η Αλεξάνδρα Παυλίδου.
 |
Photo credit: Dinos
Diamantopoulos © 1995
|
Τον
Χορό αποτελούσαν οι
Κατερίνα
Διδασκάλου, Φαίδρα Δρούκα,
Βερόνικα
Ηλιοπούλου, Φραντζέσκα
Ιωαννίδη,
Ναταλία Καποδίστρια,
Αλίνα
Κοτσοβούλου, Νίκη Παλληκαράκη,
Αλεξάνδρα
Παυλίδου, Μαριάνθη Σοντάκη,
Φωτεινή
Τσακίρη και Κωνσταντίνα Ψωμά.
Χορογραφίες:
Ντόρα Τσάτσου
Σκηνικά
κοστούμια: Μιχάλης Σδούγκος
Μουσική
διεύθυνση: Χρήστος Λεοντής
Διεύθυνση
ορχήστρας: Γιώργος Νιάρχος
Σχεδιασμός
ήχου: Γιάννης Σμυρναίος
Βοηθός
σκηνοθέτη: Τζωρτίνα Σερπιέρη
Μουσική
διδασκαλία Χορού:
Γιώργος
Νιάρχος - Νανά
Θρασυβουλίδου
Αντί
περίληψης, ακολουθεί απόσπασμα από το
πρόγραμμα της παράστασης,
το
οποίο αντικατοπτρίζει το κεντρικό νόημα
της σύνθεσης αυτής:
 |
| Photo credit: Dinos Diamantopoulos © |
 |
Photo credit:
Dinos Diamantopoulos © 1995
|
Ένας
Χορός είκοσι ταλαντούχων γυναικών με Κορυφαία
την ερμηνεύτρια Μαρινέλλα, μέσα στα
ερείπια μιας εκκλησίας, ζούσε την άλωση
μιας πόλης και την προδοσία κάθε γυναίκας.
Οι άντρες ήταν ανύπαρκτοι στη δράση,
υπήρχαν μόνο σαν ήχοι που ακούγονταν
από έξω (πολυβόλα που κροταλίζουν,
στρατιώτες που γυμνάζονται κ.α.).
Τα
Επεισόδια της παράστασης:
ΠΡΟΛΟΓΟΣ
(«Τρωάδες»,
στίχοι 522-56)
«Όλος
ο λαός» («Τρωάδες»)
Μουσική:
Γιώργος Κουρουπός | Μετάφραση: Γιάννης
Τσαρούχης | Στίχοι: Λίνα Νικολακοπούλου
ΠΑΡΟΔΟΣ
(«Εκάβη»
99, 101, 106-111, 115-121)
Μετάφραση:
Τάσος Ρούσσος
 |
Photo credit:
Dinos Diamantopoulos © 1995
|
«Ίλιον»
(Στο
αρχαίο κείμενο - «Τρωάδες» 522-30)
Μουσική:
Χρήστος Λεοντής
«…Ίλιον!
Ίλιον! Ίλιον!
Ίλιον, παμφαές σέλας πυρός
μέλαιναν αίγλαν έδωκεν ύπνο!
Ίλιον! Ίλιον,
νυν γαρ μέλος
ες Τροίαν ιαχήσω!…»
ΟΙ
ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΠΕΡΙΓΡΑΦΟΥΝ ΤΗ ΜΑΧΗ
(«Ικέτιδες»,
στίχοι 660-730)
«Μάχη»
Μουσική:
Μιχάλης Χριστοδουλίδης | Μετάφραση:
Κωστής Κολώτας
Photos credit: Dinos Diamantopoulos © 1995
Η
ΜΕΓΑΛΗ ΠΟΛΗ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΠΟΛΗ ΠΙΑ
(«Εκάβη»
889-98, «Τρωάδες»
1303-4, 1311-12)
Μετάφραση:
Τάσος Ρούσσος
«Τίποτα
- τίποτα»
Μουσική:
Γιώργος Κουρουπός | Μετάφραση: Γιάννης
Τσαρούχης | Στίχοι: Λίνα Νικολακοπούλου
«Την πατρίδα θρηνώ, για 'σένα κλαίω,
δεν
απόμεινε πια άλλο τίποτα, τίποτα!
Γυναίκες
εμείς να χτυπάμε το χώμα
κι'
απ' το έρμο το στόμα
να
κυλάνε τ' ανείπωτα!
Τίποτα, τίποτα… Τίποτα,
τίποτα…
Τελαμώνα κι'
εσύ, βασιλιά,
που
τα χρόνια εκείνα
τι
κι'
αν είχες δικό σου νησί,
την
Σαλαμίνα που τρέφει τις μέλισσες,
την πατρίδα
μας άξαφνα θέλησες
κι'
ήρθες, ήρθες εδώ
και
μαζί σου είχες πάρει
της
Αλκμήνης τον γιο, τον Ηρακλή,
τεχνίτη
πρώτο στο δοξάρι!
Τίποτα, τίποτα… Τίποτα,
τίποτα…
Τη
σαΐτα του τράβηξε
με το καράβι περνώντας
ο
Ηρακλής και σημάδεψε
το φονικό μελετώντας
του
βασιλιά Λαομέδοντα,
και νεκρό τον αφήνει…
Δυο
φορές για τη χώρα μας
το κακό έχει γίνει!
Τίποτα, τίποτα… Τίποτα,
τίποτα…
Με
φωτιά πορφυρή τα κάστρα καίνε,
μας
νικάν' οι εχθροί
και την πόλη γκρεμίσανε…
Γυναίκες
εμείς να θρηνούμε την Τροία,
τώρα
σκλάβες στα πλοία,
κι'
ό,τι ζήσαμε, ζήσαμε!
Τίποτα, τίποτα… Τίποτα, τίποτα…
Του Λαομέδοντα
γιε
που ο
Δίας κοντά του σε πήρε
το
ποτήρι του εσύ να κερνάς,
κι'
ούτε θυμάσαι ποιος τόπος σε γέννησε,
μαύρο
η Τροία πανί κι' αν ανέμισε…
Δίπλα
εκεί στο θεό που πλαγιάζεις με χάρη,
κοίτα
λίγο και 'δω την πόλη αυτή,
και
να μας γλύτωνες μακάρι!
Τίποτα, τίποτα… Τίποτα, τίποτα…
ήρθε η αυγή η Λευκόφτερη
με το χρυσό της το άτι
κι' από τους άντρες εδιάλεξε
για να 'χει ομόκλινο της
ένα παιδί βασιλικό, πατέρα των παιδιών της,
κι' είχαμε ελπίδα μας κρυφή το θεϊκό το γάμο,
χάθηκε η Τροία μέσ' τη γη κι' αυτοί,
κι' αυτοί κοιμούνται απάνω!
Τίποτα, τίποτα… Τίποτα, τίποτα…»
ΟΙ ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΜΙΛΑΝΕ ΓΙΑ ΤΑ ΑΙΤΙΑ ΤΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ
(«Εκάβη» 625-27, «Ιφιγένεια εν Ταύροις» 10-14, «Ηλέκτρα» 432-40, «Τρωάδες» 134-37, «Αγαμέμνονας» 431-34)
Μετάφραση: Τάσος Ρούσσος
 |
Photo from the personal archive of
Niki Pallikaraki © 1995 |
«Η συμφορά κι' ο χαλασμός»
Μουσική: Χρήστος Λεοντής | Μετάφραση: Τάσος Ρούσσος
«Η συμφορά κι' ο χαλασμός
μοιρόγραφτα για 'μένα,
όταν ο Πάρις έκοψε τα έλατα της Ίδης
καράβι γοργοτάξιδο
να φτιάξει ν' αρμενίσει
για να βρεθεί στο ποθητό
κρεβάτι της Ελένης
που στο πανώριο πρόσωπο
επάνω στη θωριά της
ο ήλιος χρυσοστόλιστος
φεγγοβολάει, αστράφτει!…
Και κάποια Σπαρτιάτισσα
στον ποταμό Ευρώτα
με τις καλές νεροσυρμές
στο σπίτι της θα κλαίει,
για των παιδιών της το χαμό
το άσπρο της κεφάλι
με σπαραγμό θα το χτυπά,
τα νύχια της θα βγάζει,
καθώς μ' αυτά τα νύχια της
τα μάγουλα θα σκίζει!…»
ΟΙ ΘΕΟΙ ΦΤΑΙΝΕ ΓΙΑ ΟΛΑ
(«Τρωάδες» 1071-95)
«Όλα λοιπόν»
Μουσική: Γιώργος Κουρουπός | Μετάφραση: Γιάννης Τσαρούχης | Στίχοι: Λίνα Νικολακοπούλου
 |
Photo credit:
Dinos Diamantopoulos © 1995 |
ΟΙ
ΕΛΛΗΝΕΣ ΖΗΤΟΥΝ ΤΑ ΛΑΦΥΡΑ (ΚΑΣΣΑΝΔΡΑ ή
Η ΥΠΟΤΑΓΗ)
(«Τρωάδες»
30-4, 241-44,
228-29, 250,
252-55, 316-28)
Μετάφραση:
Τάσος Ρούσσος
«Κασσάνδρα»
Μουσική:
Γιώργος Κουρουπός | Μετάφραση: Γιάννης
Τσαρούχης | Στίχοι: Λίνα Νικολακοπούλου
«Καράβια»
(«Τρωάδες»
122-30)
Μουσική:
Μιχάλης Χριστοδουλίδης | Μετάφραση:
Κωστής Κολώτας
«Καράβια!
Καράβια!…
Με
γοργό κουπί αρμενίζοντας
αφήσατε
τ' απάνεμα λιμάνια της Ελλάδας
και
το γαλάζιο πέλαγο περάσατε…
Καράβια!…»
ΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ ΖΗΤΟΥΝ ΤΑ ΛΑΦΥΡΑ (ΠΟΛΥΞΕΝΗ ή Η ΠΤΩΣΗ)
(«Τρωάδες» 509-13, «Εκάβη» 95-119, 129-32, 139-48, 149-50, «Αντιγόνη» 883-90)
Μετάφραση: Τάσος Ρούσσος
«Αποφάσισαν στη σύναξη τους οι Έλληνες»
Μουσική: Χρήστος Λεοντής | Μετάφραση: Τάσος Ρούσσος
Photos credit: Dinos Diamantopoulos © 1995
«Θρήνο
το θρήνο»
Μουσική:
Μιχάλης Χριστοδουλίδης | Μετάφραση:
Κωστής Κολώτας
«…Και
νύχια ματωμένα
τις σάρκες μας ξεσκίζουν!
Τί
άλλο οι ζωντανοί μπορούν
για τους
αποθαμένους;»
ΟΙ
ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΘΥΜΟΥΝΤΑΙ ΠΑΛΑΙΟΤΕΡΕΣ
ΛΑΤΡΕΥΤΙΚΕΣ ΤΕΛΕΤΕΣ
(«Βάκχες»
135-40)
«Τι
γλύμα π' όχει»
Μουσική:
Χρήστος Λεοντής | Μετάφραση: Παντελής
Πρεβελάκης
Photos credit: Dinos Diamantopoulos © 1995
ΟΙ
ΕΛΛΗΝΕΣ ΖΗΤΟΥΝ ΤΑ ΛΑΦΥΡΑ (ΑΝΔΡΟΜΑΧΗ ή
ΓΕΝΟΚΤΟΝΙΑ)
(«Τρωάδες»
277-79, 522-25,
536-39, 559-67,
583-94, 766-770,
779-82, 1141-45,
1149-52, 1164-1214,
«Ανδρομάχη»
2-15, 126-34,
136-40)
Μετάφραση:
Τάσος Ρούσσος
«Ο θρήνος της Εκάβης»
Μουσική: Σταμάτης Κραουνάκης | Μετάφραση: Τάσος Ρούσσος
(Το τραγούδι είναι γραμμένο για την παράσταση «Γυναικών Πάθη»
και πρώτη παγκόσμια μελοποίηση του «Θρήνου της Εκάβης»)
«Αχ!
Θλίψη μου και δυστυχία!
Μαύρες,
μαύρες του πόλεμου αδερφές,
αλλοίμονο στην ακατοίκητη ψυχή μου,
αχ,
βλαστέ του γιου μου…
Κομμένη
ρίζα της γενιάς,
ρίζα
του πένθους,
αχ,
μικρό μου,
που σε γκρέμισαν ψηλά
απ' το κάστρο,
κι'
ήσουν άστρο
στην ερημιά μου!
Αχ!
Πώς κατάντησες, αλλοίμονο!
Αλλοίμονο,
αλλοίμονο, αλλοίμονο,
αχ, μικρό μου…
Πού
'ναι - πού 'ναι το σγουρό σου,
το
σγουρό, το ξανθό σου κεφάλι;
Πού
'ν' το γέλιο μες στο στόμα,
σκοτωμένη
του γιου μου γενιά;
Νόνα
- νόνα, θα στολίσω
με
λουλούδια το άσπρο κεφάλι,
με
σπονδές, με ωραία τραγούδια
θα
σου πω το στερνό έχε γεια!
Αλλοίμονο, όμως, αλλοίμονο,
πρώτος στον τάφο κατέβηκες εσύ!
Κομμένη ρίζα, πένθος της γενιάς…
Αχ!
Πώς κατάντησες, αλλοίμονο!
Αλλοίμονο,
αλλοίμονο, αλλοίμονο!
Κι'
όσα στολίδια μού απομένουν,
τον
γιο του γιου μου θα στολίσω
για
το πικρό, για το πικρό
ατέλειωτο
ταξίδι…»
«Όι,
όι»
Μουσική:
Μιχάλης Χριστοδουλίδης | Μετάφραση:
Κωστής Κολώτας
 |
Photo credit:
Dinos Diamantopoulos © 1995
|
Η
ΕΞΟΡΙΑ
(«Τρωάδες»
1344-47)
Μετάφραση:
Τάσος Ρούσσος
«Μια
μάνα πετροπέρδικα»
Μουσική:
Μιχάλης Χριστοδουλίδης | Μετάφραση:
Κωστής Κολώτας
«Μια
μάνα πετροπέρδικα,
μια ορφανεμένη μάνα,
μέσα
στην άκρα απελπισιά
σέρνει πικρό
τραγούδι,
να
ξανασάνει ο καημός,
να πάρει ο πόνος
τέλος…
Δεν
είν' τραγούδι της χαράς,
σαν τότε που
τραγούδα
δίπλα
στον ρήγα Πρίαμο
μέσ' την πλατιά την
Τροία…
Κι'
έσερνε πρώτη το χορό
κι' αλαφροπερπατούσε
σ'
όμορφο Φρυγικό ρυθμό,σε θεϊκό γιορτάσι…
Αχ, γέρικο κι' ανήμπορο
κορμί για λίγο στάσου,
της πόλης σου που ξεψυχά
της πόλης σου που ξεψυχά
το φονικό αφουγκράσου…
Τα πλούτη σου, τις χάρες σου
κατάρα τα μαδούνε
κι' εμάς σαν δούλες στην ντροπή
και στη σκλαβιά τραβούνε…
Πατρίδα όπου ρημάξανε
την πόλη, τα ιερά μας,
τους τόπους που ήσαν λεύτεροι
κι' ήτανε η χαρά μας…»
ΑΠΟ
ΤΟΥ ΣΚΟΤΑΔΙΟΥ ΤΙΣ ΠΥΛΕΣ ΗΡΘΑ
(«Εκάβη»
1, 3-5,
13-30, 68-77)
«Θεοί
του Κάτω Κόσμου»
Μουσική:
Χρήστος Λεοντής | Μετάφραση: Τάσος
Ρούσσος
 |
Photo credit:
Dinos Diamantopoulos © 1995
|
ΟΙ
ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΘΥΜΟΥΝΤΑΙ ΤΗ ΔΟΞΑ
(«Τρωάδες»
25, «Εκάβη»
347-49, 615-17,
«Ανδρομάχη» 301-3)
Μετάφραση:
Τάσος Ρούσσος
ΣΤΟ
ΣΠΙΤΙΚΟ ΠΟΙΑΝΟΥ Θ' ΑΡΑΞΩ «ΣΚΛΑΒΑ ΠΟΛΕΜΟΥ»
(«Εκάβη»
442-79)
«Αγέρι»
Μουσική:
Χρήστος Λεοντής | Μετάφραση: Τάσος
Ρούσσος
«Αγέρι… Αγέρι…
Αγέρι, πελαγίσιο αγέρι,
που τα θαλασσοτάξιδα καράβια
γοργά στα φουσκωμένα κύματα σπρώχνεις,
τάχα τη δόλια εμένα πού θα στείλεις;
Στο σπιτικό ποιανού
θ' αράξω σκλάβα πολέμου; Αγέρι…»
ΟΙ
ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΘΥΜΟΥΝΤΑΙ ΤΗΝ ΠΑΤΡΙΔΑ
(«Ιππόλυτος»
68-9, 442-45,
732-7, «Ιφιγένεια
εν Ταύροις» 1089-91,
1094-7, 1106-15,
1123-21, 1138-57)
Μετάφραση:
Τάσος Ρούσσος
 |
Photo credit:
Dinos Diamantopoulos © 1995
|
«Αλκυόνα»
Μουσική:
Χρήστος Λεοντής | Μετάφραση: Θρασύβουλος
Σταύρου
«Αλκυόνα,
θαλασσοπούλι μου,
πάνω στους βράχους της θάλασσας
πάνω στους βράχους της θάλασσας
λες
το τραγούδι της μαύρης σου μοίρας…
Σου
παραβγαίνω στους θρήνους,
πουλί άφτερο
εγώ…
Τα
ελληνικά νοσταλγώ πανηγύρια,
την ξεγεννήτρα την Άρτεμη,
που
είν' ο μεγάλος ναός
της στη Δήλο…»την ξεγεννήτρα την Άρτεμη,
ΤΑ
ΛΑΦΥΡΑ ΤΩΝ ΘΕΩΝ (ΕΛΕΝΗ ή Η ΑΠΑΤΗ)
(«Ελένη»
16-8, 22-9,
36-46, 196-228,
1137-50,
«Αγαμέμνωνας» 665-77,
«Ιφιγένεια εν Ταύροις» 438, 440-8, «Ανδρομάχη» 103-6, «Ιππόλυτος» 403-10)
«Ιφιγένεια εν Ταύροις» 438, 440-8, «Ανδρομάχη» 103-6, «Ιππόλυτος» 403-10)
Μετάφραση:
Τάσος Ρούσσος
«Ελένη»
Μουσική:
Μιχάλης Χριστοδουλίδης
 |
Photo credit:
Dinos Diamantopoulos © 1995
|
«Ποιος
είναι που μας κυβερνά»
Μουσική:
Γιώργος Κουρουπός | Μετάφραση: Δώρα
Μοάτσου - Βάρναλη
ΣΤΟ
ΚΑΘΑΡΤΗΡΙΟ
(«Ελένη»
1151-61, «Μήδεια»
1-6)
Μετάφραση:
Τάσος Ρούσσος
 |
Photo credit: Dinos Diamantopoulos © 1995
|
«Μακάρι»
Μουσική:
Σταμάτης Κραουνάκης | Μετάφραση: Γιώργος
Χειμωνάς
«Μακάρι… Μακάρι…
Μακάρι να μην είχε ποτέ
φτερουγίσει η Αργώ
ανάμεσα στις Κυανές,
στις Συμπληγάδες πέτρες,
πετώντας για τους Κόλχους…
Μακάρι ποτέ
να μην είχε κοπεί
το πεύκο που έγινε κουπί…
Μακάρι ποτέ να μην έφευγαν,
ποτέ να μην γυρνούσαν,
φέρνοντας στον Πελία
το μαγικό ολόχρυσο τομάρι…
Μακάρι ποτέ
να μην είχε ποτέ φτερουγίσει η Αργώ!
Μακάρι να μην είχε κοπεί
το πεύκο που έγινε κουπί…
Μακάρι ποτέ…»
ΠΑΡΑΒΑΣΗ
(Η ΓΥΝΑΙΚΑ ΜΙΛΑΕΙ ΓΙΑ ΤΙΣ ΓΥΝΑΙΚΕΣ)
(«Μήδεια»
232-51, 255,
664-66)
Μετάφραση:
Τάσος Ρούσσος
ΑΧ,
ΕΡΩΤΑ
(«Ιππόλυτος»
523-33, 540-44,
«Μήδεια» 627-42)
Μετάφραση:
Τάσος Ρούσσος
 |
| Photo credit: Dinos Diamantopoulos © 1995 |
«Του
έρωτα μέγα κακό»
Μουσική:
Σταμάτης Κραουνάκης | Μετάφραση: Γιώργος
Χειμωνάς
«Του
έρωτα μέγα κακό
σπαράζεις
τους ανθρώπους,
με
ματωμένους κόπους
αυτοί
που αγάπησαν ξεχνούν…
Με
ματωμένους κόπους,
αυτοί που αγάπησαν πενθούν
για
όλη τους τη ζωή…
Αχ,
Δέσποινα μου, παρακαλώ
το
βέλος σου που είναι χρυσό,
λυπήσου
με και ποτέ
μη
μου σημαδέψει την ψυχή
με
τη βαμμένη την αιχμή
στον
πόθο βαφτισμένη…
Ας
είναι ευλογημένη η σωφροσύνη
των θεών που με κρατεί
αυτόν
που αγαπώ μην τον πληγώσω…
Ω,
εσύ, ξόρκι των ερώτων των κρυφών,
από
στάχτη παρθένων εραστών φύλαγε με,
ποτέ
έρωτα μη νιώσω!
Το
ξέρω καλά, μη μου το λες, σε είδα…
Δεν
έχεις πόλη ούτε πατρίδα,
δεν έχεις φίλο
για να γιάνει,
στην
δυστυχία σου να σκύψει με φροντίδα…
Κι'
αν, η Κατάρα πιάνει,
τέτοιο
κακό να πάθει
όποιος στο πλάι μου μ'
αγάπη δεν εστάθη!…»
 |
Photo credit:
Dinos Diamantopoulos © 1995
|
Η
ΠΡΟΦΗΤΕΙΑ
(«Μήδεια»
410-15)
Μετάφραση:
Τάσος Ρούσσος
 |
Photo credit:
Dinos Diamantopoulos © 1995
|
«Άξιο
των γυναικών το γένος»
Μουσική:
Σταμάτης Κραουνάκης | Μετάφραση: Γιώργος
Χειμωνάς
«Προς
τα πίσω γυρνάν'
στις
πηγές οι ιεροί ποταμοί,
το
Δίκαιο κι' ο Λόγος
ξαναγεννιούνται
απ' την αρχή,
τελειώνει
η βασιλεία των ανδρών,
αλλάζει
ο Λόγος των θεών,
ο έπαινος τους τη Γυναίκα δοξάζει,
ο αιώνας της Γυναίκας χαράζει!
Τον
βίο τους το κλέος στεφανώνει,
ωδή
τί εξαίσια τη φήμη τους απλώνει,
πέθανε
η μούσα των παλιών ποιητών,
κι'
ο Φοίβος, ο αρχηγός των τραγουδιών,
την
ψυχή μου μ' αρμονία γεμίζει,
την
πρώτη Γυναίκα Ποιήτρια βαφτίζει!
Δεν
υπάρχει… Δεν υπάρχει…
Δεν
υπάρχει της Γυναίκας αντάξιος…
Δεν
υπάρχει της Γυναίκας
αντάξιος ερωμένος!
Άξιο, άξιο! Άξιο, άξιο!
Άξιο των Γυναικών το γένος!
Εσύ!
Ω, εσύ,
που από την αγκαλιά του πατέρα
βγαλμένη
να
κατοικήσεις έρχεσαι
σ' αυτή τη γη την
ξένη,
σου
πήραν τον άνδρα
και σε διώχνουν να
φύγεις…
Άτιμο,
άθλιο τέλος… Άτιμο, άθλιο τέλος…
Άτιμο,
άθλιο τέλος
της χαράς σου της λίγης!
Η
χάρις των όρκων
εδιάβηκε, σβήστηκε,
κι'
η ντροπή των Ελλήνων
στα ουράνια
σκορπίστηκε!
Δεν
έχεις πια το σπίτι του πατέρα
για να σε
περιμένει,
αβοήθητη
η ψυχή σου
κι' οξύς πόνος τη βαθαίνει,
στη
κλίνη σου γυναίκα ισχυρότερη πλαγιάζει,
τα
σπίτια σου άλλος έρωτας
Κραταιός
εξουσιάζει!
Δεν
υπάρχει… Δεν υπάρχει…
Δεν
υπάρχει για τη Γυναίκα
άξιος ερωμένος!
Τιμή!
Τιμή στων Γυναικών το γένος!…
Τιμή! Τιμή
στων Γυναικών το γένος! Τιμή!»
 |
Photo credit: Dinos Diamantopoulos © 1995
|
Έπαιξαν οι μουσικοί:
Ross Daly, Νίκος Τάτσης, Αλέξανδρος Χρηστίδης,
Δημήτρης Κοντός, Κώστας Τηλιακός, Γιάννης
Σούκας, Βαγγέλης Ζωγράφος, Νανά
Θρασυβουλίδου και Γιώργος Νιάρχος.
Στην
πρεμιέρα της παράστασης, παρευρέθηκε
πλήθος κόσμου του Ελληνικού θεάτρου,
του τραγουδιού και της πολιτικής. Μεταξύ
άλλων, η Αλίκη Βουγιουκλάκη, ο Γιάννης
Δαλιανίδης, η Κατερίνα Χέλμη, ο Κώστας
Βουτσάς, η Λίνα Νικολακοπούλου, ο Σταμάτης
Κραουνάκης, ο Γιώργος Νταλάρας, η Δήμητρα
Γαλάνη, ο Γιώργος Μαρίνος κ.α.
Η
παράσταση περιόδευσε σε αρχαία θέατρα
της Ελλάδας, από το Αρχαίο Ωδείο της
Πάτρας μέχρι το Θέατρο Δάσους της
Θεσσαλονίκης. Μάλιστα, σε ραδιοφωνική
συνέντευξη στη Θεσσαλονίκη, η Μαρινέλλα
δήλωσε πως θα κυκλοφορούσε διπλός δίσκος για καθαρά ιστορικούς και συλλεκτικούς
λόγους, μια και τα τραγούδια της παράστασης είναι πολύ
«ειδικά» για το ευρύ κοινό. Ο δίσκος
όμως, δεν κυκλοφόρησε.
Η
παράσταση απέσπασε ποικίλα σχόλια από τους κριτικούς,
κυρίως
για την ιδεολογική και σκηνοθετική της
προσέγγιση.
Ο θεατρολόγος Κώστας Γεωργουσόπουλος
έγραψε πως ήταν «…Ο
καλύτερος Χορός των τελευταίων 20
χρόνων!», ενώ
ο δημοσιογράφος
και
μελετητής του λαϊκού τραγουδιού
Πάνος Γεραμάνης -σε έντυπο αφιέρωμα του
για τη Μαρινέλλα-, σχολίασε πως «…Επί
ένα δίωρο κινούνταν στη σκηνή
καταχειροκροτούμενη!».
 |
Marinella and Chorus at the
Siviri Amphitheater in
Kassandra
of Chalkidiki,
on August 29, 1995.
| Photo credit:
Kostas Dokos © |
|
It's been 20 years
(1995
- 2015) since the Grande Dame of the Greek Song
Marinella
made their debut at the Odeon
of Herodes Atticus
with the
musical performance “Ginekon
pathi
(Women's Passions)”
directed
by Stavros
Tsakiris,
as part of the Athens Festival, οn July 24 and 26, 1995. Marinella
as Coryphaeus-Leader of a 20-member women's Chorus, sang Choral
Odes
from ancient Greek Tragedies by Euripides
(“The Trojan Women”, “Hecuba”, “Medea”, “Iphigeneia in
Tauris”, “The Bacchae”, “Helen”, “Hippolytus”, “The
Suppliants”, “Electra”, “Andromache”), Sophocles
(“Antigone”) and Aeschylus
(“Agamemnon”).
Director:
Stavros Tsakiris
Choreographer:
Dora Tsatsou
Set
and costume design: Michalis Sdougos
Conductor:
Christos Leontis
Director
orchestra: Giorgos Niarchos
Sound
engineer: Yiannis Smyrneos
Assistant
director: Geortina Serpieri
Music:
Christos
Leontis, Stamatis Kraounakis, Giorgos Kouroupos, Michalis
Christodoulides.
Translations (from Ancient to Modern Greek):
Tassos
Roussos, Giorgos Chimonas, Kostis Kolotas, Giannis Tsarouchis, Lina
Nikolakopoulou, Thasivoulos Stavrou, Dora Moatsou Varnali, Pantelis
Prevelakis.
Leaders of the Chorus:
Leaders of the Chorus:
Maria
Matsouka, Georgia Kallergi, Martha Toboulidou, Evi Vasileiadi,
Marianna Kafkaridou.
Chorus:
Chorus:
Katerina
Didaskalou, Fedra Drouka, Veronika Iliopoulou, Francesca Ioannidi,
Natalia Kapodistria, Alina Kotsovoulou, Niki Pallikaraki, Alexandra
Pavlidou, Marianthi Sontaki, Foteini Chakiri, Konstantina
Psoma.
Starring alongside Marinella:
Episodes:
Starring alongside Marinella:
Marianthi
Sontaki (as Cassandra), Natalia Kapodistria (as Polyxena), Katerina
Didaskalou (as Andromache), Georgia Kallergi (as Polydorus phantom),
Alexandra Pavlidou (as Helen).
 |
Marinella and Chorus at the Siviri Amphitheater in
Kassandra of Chalkidiki.
| Photo credit:
Kostas Dokos © August 29, 1995
|
Episodes:
01.
“Prologos (Prologue)”
from
“The Trojan Women” (Lyrics
522-56)
02.
“Olos o laos”
Music:
Giorgos Kouroupos
Translation:
Giannis Tsarouchis (from
“The Trojan Women”)
Lyrics:
Lina Nikolakopoulou
03.
“Parodos (Passage)”
from
“Hecuba” (99,
101, 106-111, 115-121)
Translation:
Tassos Roussos
04.
“Ilion”
from
“The Trojan Women” (Ancient
text 522-30)
Music:
Christos Leontis
05.
“I ginekes perigrafoun ti machi”
from
“The Suppliants” (Lyrics
660-730)
06.
“Machi”
Music:
Michalis Christodoulides
Translation:
Kostis Kolotas
07.
“I megali poli
den ine poli pia”
from
“Hecuba” (889-98),
“The Trojan Women” (1303-4,
1311-12) -
Translation:
Tassos Roussos
08.
“Tipota - tipota”
Music:
Giorgos Kouroupos
Translation:
Giannis Tsarouchis (from
“The Trojan Women”)
Lyrics:
Lina Nikolakopoulou
09.
“I ginekes milane gia ta etia tou
polemou”
from
“Hecuba” (625-27),
“Iphigeneia in Tauris” (10-14),
“Electra”
(432-40),
“The
Trojan Women” (134-37),
“Agamemnon”
(431-34) -
Translation: Tassos Roussos
10.
“I simfora ki' o chalasmos”
Music:
Christos Leontis
Translation:
Tassos Roussos
11.
“I thei ftene gia ola”
from
“The Trojan Women” (1071-95)
12.
“Ola lipon”
Music:
Giorgos Kouroupos
Translation:
Giannis Tsarouchis (from
“The Trojan Women”)
Lyrics:
Lina Nikolakopoulou
13.
“I Ellines zitoun ta lafira (Kassandra
í Ypotagi)”
from
“The Trojan Women”
(30-4, 241-44, 228-29, 250, 252-55, 316-28)
Translation:
Tassos Roussos
14.
“Kassandra”
Music:
Giorgos Kouroupos
Translation:
Giannis Tsarouchis (from
“The Trojan Women”)
Lyrics:
Lina Nikolakopoulou
15.
“Karavia”
from
“The Trojan Women”
(122-30)
Music:
Michalis Christodoulides
Translation:
Kostis Kolotas
16.
“I Ellines zitoun ta lafira (Polixeni
í Ptosi)”
from
“The Trojan Women”
(509-13),
“Hecuba”
(95-119, 129-32, 139-48, 149-50),
“Antigone” (883-90)
Translation:
Tassos Roussos
17.
“Apofasisan sti synaxi tous i Ellines”
Music:
Christos Leontis
Translation:
Tassos Roussos
18.
“Thrino to thino”
Music:
Michalis Christodoulides
Translation:
Kostis Kolotas
19.
“I ginekes thimounte paleoteres latreftikes teletes”
from
“The Bacchae” (135-40)
20.
“Ti glima p' ochi”
Music:
Christos Leontis
Translation:
Pantelis Prevelakis (from “The Bacchae”)
21.
“I Ellines zitoun ta lafira (Andromachi í Genoktonia)”
from
“The Trojan Women”
(277-79, 522-25, 536-39, 559-67, 583-94,
766-770, 779-82, 1141-45, 1149-52, 1164-1214),
“Andromache”
(2-15, 126-34, 136-40)
Translation:
Tassos Roussos
22.
“O thrinos tis Ekavis”
Music:
Stamatis Kraounakis
Translation:
Tassos Roussos
The
song is written for the play “Ginekon
pathi (Women's passions)”
and
is the first global setting to music of the
“Hecuba's lament”!
23.
“Oi, oi”
Music:
Michalis Christodoulides
Translation:
Kostis Kolotas
24.
“I exoria”
from
“The Trojan Women”
(1344-47)
Translation:
Tassos Roussos
25.
“Mia mana petroderdika”
Music:
Michalis Christodoulides
Translation:
Kostis Kolotas (from
“The Trojan Women”)
26.
“Apo tou skotadiou tis piles
irtha”
from
“Hecuba” (1, 3-5, 13-30, 68-77)
27.
“Thei tou Kato Kosmou”
Music:
Christos Leontis
Translation:
Tassos Roussos (from “Hecuba”)
28.
“I ginekes thimounte ti doxa”
from
“The Trojan Women”
(25),
“Hecuba” (347-49,
615-17), “Andromache” (301-3).
Translation:
Tassos Roussos
29.
“Sto spitiko pianou th' araxo ''sclava
polemou''”
from
“Hecuba” (442-79)
30.
“Ageri”
Music:
Christos Leontis
Translation:
Tassos Roussos
31.
“I ginekes thimounte tin patrida”
from
“Hippolytus” (68-9, 442-45, 732-7),
“Iphigeneia
in Tauris” (1089-91,
1094-7, 1106-15, 1123-21, 1138-57)
Translation:
Tassos Roussos
32.
“Alkyona”
Music:
Chistos Leontis
Translation:
Thasivoulos Stavrou (from “Iphigeneia
in Tauris”)
33.
“Ta lafira ton theon (Eleni í
I apati)”
from
“Helen” (16-8, 22-9, 36-46, 196-228,
1137-50)
“Agamemnon”
(665-77),
“Iphigeneia
in Tauris” (438,
440-8),
“Andromache”
(103-6),
“Hippolytus”
(403-10)
Translation:
Tassos Roussos
34.
“Eleni”
Music:
Michalis Christodoulides
35.
“Pios eine pou mas kyverna”
Music:
Giorgos Kouroupos
Translation:
Dora Moatsou Varnali
36.
“Sto kathartirio”
from
“Helen” (1151-61),
“Medea” (1-6)
Translation:
Tassos Roussos
37.
“Makari”
Music:
Stamatis Kraounakis
Translation:
Giorgos Chimonas (from
“Medea”)
38.
“Paravasi (I
gineka milai gia tis ginekes)”
from
“Medea (232-51, 255, 664-66)
Translation:
Tassos Roussos
39.
“Ah, Erota”
from
“Hippolytus”
(523-33, 540-44),
“Medea” (627-42)
Translation:
Tassos Roussos
40.
“Tou erota mega kako”
Music:
Stamatis Kraounakis
Translation:
Giorgos Chimonas (from
“Medea”)
41.
“I profitia”
from
“Medea” (410-15)
Translation:
Tassos Roussos
42.
“Axio ton ginekon to genos”
Music:
Stamatis Kraounakis
Translation:
Giorgos Chimonas (from
“Medea”)
 |
Marinella at the Siviri Amphitheater in
Kassandra of Chalkidiki.
| Photo credit: Kostas Dokos © August 29, 1995
|
Musicians:
