Μια αέναη «θεά» στη Μονή Τοπλού (Κριτική)

Η Μεγάλη Κυρία του Ελληνικού Τραγουδιού μάγεψε το κοινό της στη συναυλία που έδωσε στο Λασίθι της Κρήτης. Ακμαιότατη, σωματικά και καλλιτεχνικά, συνεχίζει μια καριέρα 68 ετών, σαρώνοντας τη σκηνή και εκπλήσσοντας με τη δυνατή ερμηνεία της, με μια φωνή σχεδόν ανέγγιχτη από τον χρόνο!

 

Photo credit: Michalis Vasilakis © July 27, 2024

 

Από την δημοσιογράφο

Αναστασία Κουκά

για την ιστοσελίδα

της εφημερίδας «Πρώτο Θέμα»

 

Δημοσίευση: Πέμπτη 8 Αυγούστου 2024

 

 

         Ο «σταρ» γεννιέται, δεν γίνεται και δεν έχει ηλικία. Αυτή η διαπίστωση επικράτησε στη σκέψη όλων όσοι είχαμε την τύχη να παρακολουθήσουμε, το βράδυ του Σαββάτου 27 Ιουλίου, τη συναυλία που έδωσε η Μαρινέλλα, στον υπέροχο προαύλιο χώρο της Ιεράς Μονής του Τοπλού. Εκεί, λίγα χιλιόμετρα έξω από τη Σητεία, σε μια ορεινή περιοχή, η Μεγάλη Κυρία του Ελληνικού Τραγουδιού έσπασε τη σιωπή και πλημμύρισε με τη φωνή, τα τραγούδια, τα συναισθήματα που δημιούργησε και το καλλιτεχνικό της εκτόπισμα τον ιερό και ιστορικό αυτό χώρο, αλλά και τις καρδιές των ακροατών της που προσήλθαν μαζικά για να την απολαύσουν. Για όσους δεν την είχαν δει ποτέ ζωντανά ήταν μια αποκάλυψη, αλλά και για εκείνους που την έχουν ξαναδεί στο παρελθόν, όμως, ήταν μια τεράστια έκπληξη.Πώς να μην εκπλαγεί κανείς όταν βλέπει, από απόσταση αναπνοής, ένα τέτοιο φαινόμενο, μια γυναίκα που διανύει την ένατη δεκαετία της ζωής της, μια σπουδαία καλλιτέχνη που έχει διαγράψει μια καριέρα 68 ετών, να σαρώνει τη σκηνή, για περισσότερη από μιάμιση ώρα, με απίστευτο κέφι και διάθεση, να ερμηνεύει με μια φωνή ανέγγιχτη σχεδόν από τον χρόνο, να επικοινωνεί ασταμάτητα με τους εξαιρετικούς μουσικούς της αλλά και με τον κόσμο, να ξεσηκώνει και να συγκινεί με την ίδια ευκολία. 

 

 

Photo credit: Michalis Vasilakis © July 27, 2024

 

MΕΤΑΜΟΡΦΩΣΗ ΣΤΗ ΣΚΗΝΗ

 

         Ήταν η ίδια γυναίκα που, λίγη ώρα πριν, κατέφτανε ζαλισμένη από τις πολλές στροφές της διαδρομής στη Μονή Τοπλού, με εμφανή σημάδια κόπωσης: «“Τελειώσανε οι στροφές;” ρωτούσα. “Όχι”, μου έλεγαν, “έχει λίγες ακόμα”. Λέω, “παιδιά, το στομάχι μου πάει κι’ έρχεται. Μέχρι που να φτάσουμε, μέχρι που να κάνουμε λίγη πρόβα, μέχρι που να τραγουδήσω, δεν με βλέπω καλά”», εξομολογήθηκε πολύ περιγραφικά και με έντονες δόσεις χιούμορ η ίδια στον κόσμο. Κι’ όμως, μ’ έναν μεταφυσικό τρόπο, τη στιγμή που πάτησε το πόδι της στη σκηνή, μεταμορφώθηκε μεμιάς. Η φιγούρα της, φωτεινή, κατευθύνθηκε προς τη θέση της, με σταθερά και σίγουρα βήματα, τα μάτια της έλαμψαν και από το στόμα της βγήκε η πρώτη, ενδεικτική του χαρακτήρα της λέξη: «Τολμώ»!

         Αυτό ήταν εξάλλου, διαχρονικά, η Μαρινέλλα. Μια προικισμένη καλλιτέχνις, με τεράστια φωνή και ανεπανάληπτη σκηνική παρουσία που καθιερώθηκε, δικαίως, ως μία από τις μεγαλύτερες, αν όχι η μεγαλύτερη, «σταρ» του Ελληνικού Τραγουδιού.

         Δεν είναι άλλωστε τυχαίο ότι της εμπιστεύτηκαν τα τραγούδια τους οι σημαντικότεροι συνθέτες, από τον Βασίλη Τσιτσάνη, τον Μίκη Θεοδωράκη, τον Γιώργο Ζαμπέτα, τον Μανώλη Χιώτη και τον Άκη Πάνου μέχρι τον Μάνο Χατζιδάκι, τον Μίμη Πλέσσα, τον Γιώργο Χατζηνάσιο, τον Γιάννη Σπανό, τον Κώστα Χατζή και τον Χρήστο Λεοντή, ούτε το γεγονός ότι συνεργάστηκε με τις μεγαλύτερες φωνές που γέννησε αυτός ο τόπος, από τον Στέλιο Καζαντζίδη, τον Γρηγόρη Μπιθικώτση και τη Βίκυ Μοσχολιού μέχρι τον Γιάννη Πουλόπουλο, έχρι τον Στράτο Διονυσίου, τον Τόλη Βοσκόπουλο, τον Γιάννη Πάριο, τον Γιώργο Νταλάρα και τόσους ακόμα.

         Έχει έναν μοναδικό τρόπο να παρασύρει και να μαγεύει όσους βρίσκονται γύρω της η Μαρινέλλα. Ειδικά όταν βρίσκεται πάνω στη σκηνή. Κι’ αυτό είναι ένα χάρισμα μοναδικό, που δεν μπορεί να της το στερήσει ούτε ο αδυσώπητος χρόνος, όπως περίτρανα αποδεικνύεται. Γιατί όλα παραμένουν ατόφια: η ένταση και το βάθος της φωνή της, η εξαιρετική άρθρωσή της, το μοναδικό μπρίο της, οι μαγικές κινήσεις των χεριών της που όταν τ’ ανοίγει διάπλατα μοιάζει τεράστια, σχεδόν άπιαστη. Αλλά και ταυτόχρονα επικοινωνιακή και απλή και προσιτή… Και γι’ αυτό η ίδια νιώθει ευτυχής και ευλογημένη.

 

 

Photo credit: Michalis Vasilakis © July 27, 2024

 

ΚΛΑΣΙΚΑ ΚΑΙ ΤΖΑΖ

 

         Η χαρά της μάλιστα ήταν ακόμη μεγαλύτερη, καθώς, όπως μας εξομολογήθηκε, ήρθε να τραγουδήσει σε αυτή τη μονή με τη μεγάλη ιστορία που τα τελευταία χρόνια φιλοξενεί σπουδαίους Έλληνες και ξένους καλλιτέχνες. Λίγο προτού ξεκινήσει, υποσχέθηκε στον κόσμο που είχε συρρεύσει από ολόκληρη την Κρήτη μια πολύ όμορφη βραδιά. Την υπόσχεση την κράτησε και με το παραπάνω. Μας ξεσήκωσε με τις μεγάλες χορευτικές επιτυχίες της «Και καλύτερα», «Κρίμα το μπόι σου», «Ποιος είν’ αυτός ο αψηλός;», «Να παίζει το τρανζίστορ», αλλά και με τις ερμηνευτικές προσεγγίσεις της σε παλιά κομμάτια που δεν συμπεριλαμβάνονται όλα στη δισκογραφία της, όπως τα «Εσύ είσαι η αιτία που υποφέρω», «Λαός και Κολωνάκι», «Βίρα τις άγκυρες» και «Να το πάρεις το κορίτσι», τα οποία μάλιστα παρουσίασε, με τη βοήθεια των πολύ καλών μουσικών της, σε σύγχρονες τζαζ - σουίνγκ εκδοχές.

         Μας συγκίνησε με τις παθιασμένες ερμηνείες της στα ερωτικά της που άφησαν εποχή όπως τα «Με πνίγει ετούτη η σιωπή», «Δώσ’ μου τ’ αθάνατο νερό», «Η αγάπη όλα τα υπομένει», «Εγώ κι’ εσύ», «Πάλι θα κλάψω», «Άνοιξε πέτρα»… Μας μάγεψε με την ερμηνεία της στο τραγούδι του Παναγιώτη Τούντα «Λιλή, η σκανταλιάρα», που της τραγούδαγαν οι γονείς της όταν ήταν μικρή, όπως αποκάλυψε, κάνοντας υπέροχα γυρίσματα με τη φωνή της και επιδιδόμενη σε έναν εντυπωσιακό καρσιλαμά, την ώρα που ο μουσικός της έπαιζε σόλο τουμπελέκι. Μας έκανε να γελάσουμε με τα πειράγματά της στους μουσικούς της ορχήστρας της, «τα παιδιά μου», όπως τους αποκαλεί, αλλά και όταν έκανε μια χιουμοριστική αναφορά στους δύο γάμους της με τον Στέλιο Καζαντζίδη και τον Τόλη Βοσκόπουλο: «Εγώ δυο άνδρες παντρεύτηκα. Τους έστειλα και τους δύο. Ας είναι καλά εκεί που είναι…», είπε γελώντας πονηρά και στρέφοντας το βλέμμα της προς τον ουρανό. «Καμιά φορά λέω να αλλάξω ουρανό μα δεν υπάρχουν δρόμοι», τραγουδά καθώς τα φώτα χαμηλώνουν προμηνύοντας το φινάλε της μοναδικής αυτής βραδιάς. Όλοι τη χειροκροτούν όρθιοι και της φωνάζουν «μπράβο». Και η ίδια δείχνει να το απολαμβάνει και να συγκινείται. Γιατί επιβεβαίωσε για μία ακόμη φορά ότι ο δικός της δρόμος θα είναι ένας και μοναδικός μέχρι το τέλος: αυτός που οδηγεί στη σκηνή!

 

 

Marinella, Giannis Plakiotakis, Aphrodite Doriti,

Metropolitan Kyrillos and Bishop Michael.

 

ΕΠΤΑ ΑΙΩΝΕΣ

 

         Η συναυλία της Μαρινέλλας στη Μονή Τοπλού διοργανώθηκε από την Περιφέρεια Κρήτης με τη συμβολή του βουλευτή Λασιθίου και αντιπροέδρου της Βουλής Γιάννη Πλακιωτάκη, ο οποίος έδωσε το «παρών». Αυτή ήταν η τρίτη κατά σειρά μουσική εκδήλωση που φιλοξενήθηκε στον συγκεκριμένο χώρο μετά τις συναυλίες του Πλάθιντο Ντομίνγκο και του Σταύρου Ξαρχάκου, πέρυσι και πρόπερσι, με όλες να έχουν ελεύθερη είσοδο.

         Η Μονή Τοπλού στέκει αγέρωχη από τον 14ο αιώνα στο ανατολικότερο άκρο της Κρήτης και αποτελεί ένα από τα πιο σημαντικά μοναστήρια του νησιού, με έντονη επαναστατική και αντιστασιακή δράση, την οποία μαρτυρά η οχυρωματική κατασκευή της. Δέχτηκε σφοδρές επιθέσεις από επίδοξους κατακτητές και λεηλατήθηκε, όπως το 1821, όταν οι Τούρκοι σφαγίασαν τους μοναχούς της και κατέστρεψαν πλήθος κειμηλίων.

         Το επιβλητικό καμπαναριό της έχει ύψος 33 μέτρα, ενώ στο καθολικό της υπάρχουν πολύτιμα εκκλησιαστικά και ιστορικά κειμήλια, σπάνιες εικόνες που χρονολογούνται στον 15ο αιώνα κι έπειτα και περίτεχνες τοιχογραφίες.

         Από τις πιο εντυπωσιακές εικόνες είναι αυτή της Ευχής του Μεγάλου Αγιασμού («Μέγας ει Κύριε»), που αγιογραφήθηκε το 1770 από τον σημαντικό ζωγράφο Ιωάννη Κορνάρο. «Ψυχή» της Μονή Τοπλού τα τελευταία χρόνια είναι ο ηγούμενος αρχιμανδρίτης Αμβρόσιος Σκαρβέλης, ένας ευφυέστατος, εξαιρετικά δημιουργικός, φιλόξενος ιερωμένος, ο οποίος κερδίζει αμέσως τους επισκέπτες και πρωτοστατεί στις δραστηριότητές της που περιλαμβάνουν, μεταξύ άλλων, παραγωγή εξαιρετικών κρασιών και άλλων προϊόντων.

 

Ακολουθήστε μας: 

· INSTAGRAM 

· FACEBOOK 

· YOUTUBE 

 

| “An eternal goddess at the Toplou Monastery”; Review by the Greek journalist Anastasia Kouka about Marinella for the website of the Greek newspaper Proto Thema (Lead story), on the occasion of her magnificent concert at the Toplou Monastery in Sitia, Crete, Greece on July 27, 2024, with free admission to the public. | Published: Thursday, August 8, 2024 | Source: PROTOTHEMA.GR.

 

The legendary Greek singer Marinella wowed her audience in Crete with a powerful, timeless performance, showcasing her 68-year career!

 

A “star” is born, not made, and has no age. This realization prevailed in the minds of all of us fortunate enough to attend Marinella’s concert on Saturday 27th July, in the beautiful courtyard of the Toplou Monastery. There, a few kilometers outside Sitia, in a mountainous area, the Great Lady of Greek Song broke the silence and flooded the sacred and historic space with her voice, songs, emotions, and artistic presence, as well as the hearts of her audience who came en masse to enjoy her. For those who had never seen her live, it was a revelation, and for those who had seen her before, it was a huge surprise.How can one not be amazed when seeing, up close, such a phenomenon, a woman in her ninth decade of life, a great artist with a career of 68 years, dominating the stage for more than an hour and a half with incredible energy and enthusiasm, performing with a voice almost untouched by time, constantly interacting with her excellent musicians and the audience, stirring and moving them with equal ease.

 

TRANSFORMATION ON STAGE

It was the same woman who, a little earlier, arrived dizzy from the many turns of the road to Toplou Monastery, showing obvious signs of fatigue: “Are the turns over?” I asked. “No,” they told me, “there are a few more.” I said, “Guys, my stomach is turning. By the time we get there, by the time we do a little rehearsal, by the time I sing, I don’t see myself well,” she confessed very descriptively and with a lot of humor to the audience. Yet, metaphysically, the moment she stepped on stage, she transformed at once. Her figure, bright, moved to her position with steady and sure steps, her eyes shone, and the first word came out of her mouth, indicative of her character: “Tolmo (I dare)!”.

This has been Marinella over time. A gifted artist with a huge voice and an unparalleled stage presence established as one of the greatest, if not the greatest, Star of Greek Song.

It is no coincidence that the most important composers entrusted her with their songs, from Vassilis Tsitsanis, Mikis Theodorakis, Giorgos Zampetas, Manolis Hiotis and Akis Panou to Manos Hadjidakis, Mimis Plessas, Giorgos Hatzinasios, Yiannis Spanos, Kostas Hatzis, and Christos Leontis, nor the fact that she collaborated with the greatest voices this land has produced, from Stelios Kazantzidis, Grigoris Bithikotsis and Vicky Moscholiou to Giannis Poulopoulos, Stratos Dionisiou, Tolis Voskopoulos, Yiannis Parios, Giorgos Dalaras and so many others.

Marinella has a unique way of captivating those around her, especially when she is on stage. And this is a unique gift that even the relentless passage of time cannot take away from her, as is evident. Because everything remains intact: the intensity and depth of her voice, her excellent articulation, her unique brio, the magical movements of her hands that when she opens them wide, she seems enormous, almost untouchable. But at the same time, communicative, simple, and approachable… And for this, she feels happy and blessed.

 

CLASSICS AND JAZZ

Her joy was even greater as, as she confessed to us, she came to sing in this monastery with its great history, which in recent years has hosted great Greek and foreign artists. Just before starting, she promised the crowd, who had come from all over Crete, a very beautiful evening. She kept her promise and more. She stirred us up with her great dance hits like “Ke kalitera”, “Krima to boi sou”, “Pios in’ aftos o apsilos”, “Na pezi to tranzistor”, as well as with her interpretative approaches to old pieces not included all in her discography, such as “Esi ise i etia pou ipofero”, “Laos ke Kolonaki”, “Vira tis agkires”, and “Na to paris to koritsi”, which she presented in contemporary jazz-swing versions with the help of her very good musicians.

She moved us with her passionate performances of her love songs that made history, like “Me pnigi touti i siopi”, “Dos’ mou t’ athanato nero”, “I agape ola ta ipomeni”, “Ego ke esi”, “Pali tha klapso”, “Anixe petra”…

She enchanted us with her performance of Panagiotis Toundas’ song “Lili, i skantaliara”, which her parents sang to her when she was little, as she revealed, making wonderful vocal turns and performing an impressive karsilamas, while her musician played a solo tambourine. She made us laugh with the teasing of her orchestra’s musicians, “my children” as she calls them, and when she made a humorous reference to her two marriages with Stelios Kazantzidis and Tolis Voskopoulos: “I married two men. I sent them both away. May they be well wherever they are” she said, laughing slyly and looking towards the sky. “Kamia fora leo n’ allaxo ourano ma den iparhoun dromi” she sang as the lights dimmed, heralding the end of this unique evening. Everyone applauds her standing and shouts “bravo”. And she seems to enjoy it and be moved. Because she confirmed once again that her path will be unique until the end: the one that leads to the stage!

 

SEVEN CENTURIES

Marinella’s concert at the Toplou Monastery was organized by the Region of Crete with the contribution of Lasithi MP and Vice President of Parliament Giannis Plakiotakis, who attended. This was the third consecutive musical event hosted in this space after concerts by Placido Domingo and Stavros Xarchakos last year and the year before, all with free admission.

Toplou Monastery has stood proudly since the 14th century at the easternmost end of Crete and is one of the island’s most important monasteries, with intense revolutionary and resistance activity, evidenced by its fortified construction. It has faced fierce attacks from aspiring conquerors and was looted, such as in 1821 when the Turks massacred its monks and destroyed many relics.

Its imposing bell tower is 33 meters high, and in its katholikon, there are valuable ecclesiastical and historical relics, rare icons dating from the 15th century onwards, and intricate frescoes. One of the most impressive icons is that of the Prayer of the Great Blessing (Mighty is the Lord), painted in 1770 by the significant painter Ioannis Kornaros.

The soul of Moni Toplou in recent years is the abbot Archimandrite Ambrosios Skarvelis, an extremely intelligent, creative, and hospitable clergyman who immediately wins over visitors and leads its activities, including the production of excellent wines and other products.