Η Μαρινέλλα τραγουδά και θυμάται (Κριτική δίσκου)

«Το ρεσιτάλ της Μαρινέλλας στο Μέγαρο Μουσικής. Πρότυπο ύφους και ήθους, αγάπης και αξιοπρέπειας για το Ελληνικό Τραγούδι και την ιστορία του, που της αξίζει μια καλύτερη μεταχείριση από τη σημερινή, θλιβερή κακοφωνία…»

Photo credit: Dinos Diamantopoulos © 1998

Από τον μουσικολόγο Λάμπρο Λιάβα για το άλμπουμ «Η Μαρινέλλα τραγουδά και θυμάται» (Ζωντανή ηχογράφηση στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών) που κυκλοφόρησε τον Ιούνιο του 1998

Δημοσίευση: 1 Αυγούστου 1998, Ελλάδα

H Mαρινέλλα έχει χαρακτηριστεί με τον τίτλο «Μεγάλη Κυρία» του Ελληνικού Τραγουδιού, που εδώ -επιτέλους- έχει κυριολεκτική εφαρμογή (καθώς ο όρος έχει φθαρεί τα τελευταία χρόνια με το ν' αποδίδεται δεξιά και αριστερά). Κι' αυτό, γιατί κυριολεκτικά η Μαρινέλλα γεφυρώνει τις περιόδους της ιστορίας του Ελληνικού Τραγουδιού και διατρέχει κι' ενώνει το χρόνο τα τελευταία σαράντα χρόνια! Επίσης κυριολεκτικά ενώνει τα κομμάτια του τραγουδιού που μάθαμε ν' αντιμετωπίζουμε χωριστά από άγνοια και αδυναμία: το λεγόμενο «ελαφρό», το λαϊκό, το έντεχνο.

Photo credit: Dinos Diamantopoulos © April, 1998

Photo credit: Dinos Diamantopoulos © April, 1998

Το Ελληνικό Τραγούδι χωρίς όχθες, ομοούσιο και αδιαίρετο, συγκλίνει στη φωνή και στην προσωπικότητα της. Αναλογιστείτε μόνο ποιος άλλος σημερινός ενεργός τραγουδιστής έχει να επιδείξει αυτή την πλούσια, πολύμορφη και συνεχή θητεία στο χώρο: στο πάλκο δίπλα στους μεγάλους του ρεμπέτικου και λαϊκού τραγουδιού, στα πανηγύρια δίπλα στον Στέλιο Καζαντζίδη, στα τζουκ-μποξ, στον Ελληνικό Κινηματογράφο. Κι' από 'κει, το 1968, να έχει το κουράγιο να ξεκινήσει τη δική της αυτόνομη πορεία στα μεγάλα κέντρα και στις μουσικές σκηνές για να καταλήξει στο Μέγαρο Μουσικής και στο Ηρώδειο, επιβεβαιώνοντας τη θέση και το ρόλο της ως «κλασική» φωνή του Ελληνικού Τραγουδιού. Ενώ, παράλληλα, πρέπει να της αναγνωρίσουμε το ότι είναι από τους πρώτους που άφησε τα λαϊκά μαγαζιά για τη μυσταγωγία της Πλακιώτικης μπουάτ, δίπλα στον Κώστα Χατζή. Το κοινό, με το αλάθητο ένστικτο του, την ακολούθησε κι' ανταποκρίθηκε εκτοξεύοντας το «Ρεσιτάλ» στις κορυφές της Ελληνικής Δισκογραφίας με 500.000 δίσκους! Από τότε πέρασαν περισσότερα από είκοσι χρόνια και η Μαρινέλλα επανέρχεται με άλλη μια «ζωντανή» ηχογράφηση η οποία έχει -κι' αυτή- διατηρήσει όλη την αλήθεια και τη μοναδική επικοινωνία με το κοινό που βγάζει πάνω στη σκηνή…

Photo credit: Dinos Diamantopoulos © April, 1998

Η ηχογράφηση της συναυλίας στο Μέγαρο Μουσικής, στις 27 Απριλίου 1998, συμπυκνώνει σπουδαίες στιγμές από το Ελληνικό Τραγούδι καθώς και από τη σαραντάχρονη θητεία της ίδιας της Μαρινέλλας. Είναι η κορυφαία ερμηνεύτρια στην πιο ώριμη στιγμή της, με μια φωνή κυριολεκτικά σαν το παλιό κρασί. Ακούστε την να τολμά να ξεκινά «a cappella» -γυμνή- με το αγαπημένο «Μινόρε της αυγής». Ακούστε αυτήν τη σπαρακτική ερμηνεία στο «Έλα γι' απόψε» του Χαιρόπουλου, που είναι σχεδόν σαν ένα θεατρικό μονόπρακτο. Ακούστε το «Νύχτωσε χωρίς φεγγάρι», όπου φέρνει στην επιφάνεια -για πρώτη φορά- όλες τις δημοτικές καταβολές αυτού του τραγουδιού και του συνθέτη του, του Απόστολου Καλδάρα. Ακούστε επίσης τα παλιά δικά της δημοφιλή τραγούδια, που τα φωτίζει εσωτερικά με μια νέα λάμψη, με αποκορύφωμα το «Άνοιξε πέτρα», τονισμένο εξαιρετικά από τη σοφή ενορχήστρωση του Κώστα Κλάββα.

Photo credit: Dinos Diamantopoulos © April, 1998

Θα διαπιστώσετε ότι η διαφορά της Μαρινέλλας με άλλους δεξιοτέχνες συναδέλφους της είναι ότι δεν επαναπαύεται στα τεράστια φωνητικά της προσόντα (που νίκησαν το χρόνο) και στην κατακτημένη πείρα και τεχνική (προσέξτε τις ατέλειωτες αναπνοές της κι' αυτά τα μοναδικά περάσματα της φωνής της από τη φυσική περιοχή στο «φαλτσέτο»). Η Μαρινέλλα δεν περιφέρει απλώς τη… «φωνάρα» της, ούτε είναι «ο καλός μύλος που όλα τ' αλέθει…»! Θέτει όλα αυτά στην υπηρεσία της έκφρασης, της θεατρικότητας, της ουσίας. Σκύβει πάνω από κάθε τραγούδι και ψάχνει να βρει τις ιδιαιτερότητες του σε σχέση με το συνθέτη, την εποχή, το συναισθηματικό του περιεχόμενο. Κι' αυτό χαρακτηρίζει τις ερμηνείες της ακόμη και σε τραγούδια λιγότερο καλά, που είχε αναγκαστεί να πει σε κάποιες δισκογραφικές της δουλειές, μπροστά στην τεράστια κρίση ρεπερτορίου που μαστίζει το χώρο. Όμως, ακόμη και σ' αυτές τις περιπτώσεις, η Μαρινέλλα υπερασπίστηκε με όλη της την ψυχή και τη δύναμη αυτά τα τραγούδια, οδηγώντας τα πολύ παραπέρα από το «βεληνεκές» τους!… Φανταστείτε λοιπόν το αποτέλεσμα σ' αυτήν την περίσταση, όπου το υλικό της είναι ορισμένα από τα πιο ακριβά και αγαπημένα τραγούδια που σφράγισαν τα μουσικά μας βιώματα και συντρόφεψαν τα όνειρα και τα αισθήματα μας.

«Στη συναυλία του Μεγάρου δεν ήταν μόνο η Μαρινέλλα!», γράφει στο σημείωμα της στο φυλλάδιο του δίσκου. «Μαζί μου στάθηκαν δάσκαλοι και φίλοι, παρουσίες ακριβές κάθε φορά που ανατρέχω νοερά στη μορφή και στο έργο τους, όταν απελπίζομαι απ' όσα μας περιτριγυρίζουν. Ο Τσιτσάνης, ο Μπαγιαντέρας, ο Περιστέρης, ο Παπαϊωάννου, ο Γιαννίδης, ο Σουγιούλ, ο Χαιρόπουλος, ο Χιώτης, ο Ζαμπέτας, ο Χατζιδάκις, ο Κατσαρός, ο Πλέσσας, ο Χατζηνάσιος, ο Χατζής. Μαζί κι' ο Παγιουμτζής κι' ο Καζαντζίδης κι' η Νίνου, αλλά και η Βέμπο κι' η Μπελίντα και τόσοι άλλοι. Μήπως είναι καιρός πλέον να τους ανακαλύψουμε ξανά και να τους γνωρίσουν και οι νεότεροι; Νιώθω ότι, μετά από 40 χρόνια θητεία στο χώρο, δεν έχω να αποδείξω τίποτα και σε κανένα. Όμως το Ελληνικό Τραγούδι το πονάω -γιατί είναι το σπίτι μου- και είμαι αποφασισμένη να το υπερασπιστώ!…».

Photo credit: Dinos Diamantopoulos © April, 1998

Ακούγοντας το δίσκο της Μαρινέλλας, αναζήτησα στη δισκοθήκη μου άλλη μια κορυφαία «ζωντανή» στιγμή του Ελληνικού τραγουδιού: την ηχογράφηση της Μαρίκας Νίνου στου «Τζίμη του Χοντρού». Νομίζω ότι ήταν το 1995-96, τότε δηλαδή που η Μαρινέλλα ξεκινούσε την καριέρα της κάνοντας τα πρώτα δειλά βήματα δίπλα στον Καζαντζίδη. Κλασική πλέον αυτή η ηχογράφηση και οι ερμηνείες της Νίνου και αναλογίζομαι ότι ήταν ευτύχημα που, κάτω από τις δύσκολες τεχνικές συνθήκες της εποχής, διασώθηκε αυτό το πολύτιμο ντοκουμέντο. Μακάρι να είχαμε και κάτι ανάλογο και από μια «ζωντανή» ηχογράφηση της Βέμπο! Όμως χάρη στη σύγχρονη τεχνολογία -και στην εξαιρετική υποδειγματική δουλειά που έχει κάνει ο «πρύτανης των ηχοληπτών», ο Γιάννης Σμυρναίος- οι επόμενες γενιές θα έχουν άλλο ένα σημείο αναφοράς: Το ρεσιτάλ της Μαρινέλλας στο Μέγαρο Μουσικής. Πρότυπο ύφους και ήθους, αγάπης και αξιοπρέπειας για το Ελληνικό Τραγούδι και την ιστορία του, που της αξίζει μια καλύτερη μεταχείριση από τη σημερινή, θλιβερή κακοφωνία. Ευτυχώς όμως, οι «παλιοί» τραγουδιστές έχουν αρχίσει και θυμώνουν!…

(Η συναυλία στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών έγινε την Δευτέρα 27 Απριλίου 1998, με στόχο την ενίσχυση του «Χατζηκυριάκειου» Ιδρύματος Παιδικής Προστασίας, στην Αθήνα)

CD 1

01. ΤΟ ΜΙΝΟΡΕ ΤΗΣ ΑΥΓΗΣ - (Μουσική: Σπύρος Περιστέρης - Στίχοι: Μίνωας Μάτσας) - 2:25

03. ΣΑΝ ΜΑΓΕΜΕΝΟ ΤΟ ΜΥΑΛΟ ΜΟΥ - (Μουσική - Στίχοι: Δημήτρης «Μπαγιαντέρας» Γκόγκος) - 1:25

03. ΑΡΧΟΝΤΙΣΣΑ - (Μουσική - Στίχοι: Βασίλης Τσιτσάνης) - 1:00

04. ΠΡΙΝ ΤΟ ΧΑΡΑΜΑ ΜΟΝΑΧΟΣ

- (Μουσική: Γιάννης Παπαϊωάννου - Στίχοι: Χαράλαμπος «Τσάντας» Βασιλειάδης) - 1:45

05. ΕΤΣΙ ΕΙΝΑΙ Η ΖΩΗ - (Μουσική: Κώστας Γιαννίδης - Στίχοι: Δημήτρης Ευαγγελίδης) - 1:50

06. ΜΙΑ ΦΟΡΑ ΜΟΝΑΧΑ ΖΟΥΜΕ - (Μουσική: Κώστας Γιαννίδης - Στίχοι: Μίμης Τραϊφόρος) - 2:20

07. ΧΘΕΣ ΤΟ ΒΡΑΔΥ ΟΝΕΙΡΕΥΤΗΚΑ

- (Μουσική: Κώστας Γιαννίδης - Στίχοι: Δημήτρης Γιαννουκάκης) - 2:50

08. ΑΣ ΕΡΧΟΣΟΥΝ ΓΙΑ ΛΙΓΟ - (Μουσική: Μιχάλης Σουγιούλ - Στίχοι: Μίμης Τραϊφόρος) - 2:30

09. ΕΛΑ ΓΙ' ΑΠΟΨΕ - (Μουσική - Στίχοι: Χρήστος Χαιρόπουλος) - 4:45

10. ΘΑ 'ΘΕΛΑ ΝΑ 'ΜΟΥΝΑ ΕΚΕΙΝΗ Π' ΑΓΑΠΑΣ

- (Μουσική: Μενέλαος Θεοφανίδης - Στίχοι: Κώστας Κοφινιώτης) - 2:10

11. ΜΟΝΟ ΚΟΝΤΑ ΣΟΥ - (Μουσική: Τάκης Μωράκης - Στίχοι: Κώστας Κοφινιώτης) - 1:40

12. ΘΑ 'ΡΘΩ ΜΙΑ ΝΥΧΤΑ ΜΕ ΦΕΓΓΑΡΙ

- (Μουσική: Κώστας Γιαννίδης - Στίχοι: Κρέων Ρηγόπουλος) - 0:40

13. ΞΥΠΝΑ, ΑΓΑΠΗ ΜΟΥ - (Μουσική - Στίχοι: Κώστας Γιαννίδης) - 3:10

14. ΗΡΘΑ ΚΙ' ΑΠΟΨΕ ΣΤΑ ΣΚΑΛΟΠΑΤΙΑ ΣΟΥ

- (Μουσική: Γιώργος Ζαμπέτας - Στίχοι: Χαράλαμπος Βασιλειάδης, Νίκος Μουρκάκος) - 2:45

15. ΑΠΟΨΕ, ΦΙΛΑ ΜΕ - (Μουσική: Μανώλης Χιώτης - Στίχοι: Χρήστος Κολοκοτρώνης) - 2:35

16. ΑΓΑΠΗ ΠΟΥ 'ΓΙΝΕΣ ΔΙΚΟΠΟ ΜΑΧΑΙΡΙ

- (Μουσική: Μάνος Χατζιδάκις - Στίχοι: Ιωάννα Γεωργακοπούλου, Μιχάλης Κακογιάννης) - 2:50

CD 2

01. ΝΥΧΤΩΣΕ ΧΩΡΙΣ ΦΕΓΓΑΡΙ - (Μουσική - Στίχοι: Απόστολος Καλδάρας) - 5:10

02. ΟΤΑΝ ΘΑ ΛΑΒΕΙΣ ΑΥΤΟ ΤΟ ΓΡΑΜΜΑ

- (Μουσική: Γιώργος Ζαμπέτας - Στίχοι: Γιώργος Μητσάκης) - 2:25

03. ΤΟ ΓΚΑΡΣΟΝΙ - (Μουσική: Μανώλης Χιώτης - Στίχοι: Γιώργος Οικονομίδης) – 3:10

04. ΑΜΑ ΔΕΙΤΕ ΤΟ ΦΕΓΓΑΡΙ - (Μουσική: Μίμης Πλέσσας - Στίχοι: Λευτέρης Παπαδόπουλος) - 1:20

05. ΠΥΡΕΤΟΣ - (Μουσική - Στίχοι: Άκης Πάνου) - 1:20

06. ΠΑΛΙ ΘΑ ΚΛΑΨΩ - (Μουσική: Νάκης Πετρίδης - Στίχοι: Σέβη Τηλιακού) - 1:50

07. ΟΙ ΑΝΤΡΕΣ ΔΕΝ ΚΛΑΙΝΕ - (Μουσική: Γιώργος Κατσαρός - Στίχοι: Πυθαγόρας) - 2:50

08. ΣΤΑΛΙΑ - ΣΤΑΛΙΑ - (Μουσική: Γιώργος Ζαμπέτας - Στίχοι: Διονύσης Τζεφρώνης) - 3:05

09. ΚΑΜΙΑ ΦΟΡΑ - (Μουσική: Γιώργος Χατζηνάσιος - Στίχοι: Μιχάλης Μπουρμπούλης) - 4:00

10. ΑΝΟΙΞΕ ΠΕΤΡΑ - (Μουσική: Μίμης Πλέσσας - Στίχοι: Λευτέρης Παπαδόπουλος) - 2:45

Από το «Ρεσιτάλ» (Κώστας Χατζής - Σώτια Τσώτου)

11. ΟΛΟΣ Ο ΚΟΣΜΟΣ ΕΙΣ' ΕΣΥ - (Μουσική: Κώστας Χατζής - Στίχοι: Σώτια Τσώτου) - 2:40

12. Σ' ΑΓΑΠΩ - (Μουσική: Κώστας Χατζής - Στίχοι: Σώτια Τσώτου) - 4:05

13. ΚΙ' ΥΣΤΕΡΑ - (Μουσική: Κώστας Χατζής - Στίχοι: Σώτια Τσώτου) - 1:45

14. ΣΥΝΟΡΑ Η ΑΓΑΠΗ ΔΕΝ ΓΝΩΡΙΖΕΙ - (Μουσική: Κώστας Χατζής - Στίχοι: Σώτια Τσώτου) - 2:45

15. Η ΑΓΑΠΗ ΟΛΑ ΤΑ ΥΠΟΜΕΝΕΙ - (Μουσική: Κώστας Χατζής - Στίχοι: Σώτια Τσώτου) - 2:30

Encore

16. ΟΠΟΙΑ ΚΑΙ ΝΑ 'ΣΑΙ (Ό,τι αγαπάω εγώ, πεθαίνει)

- (Μουσική: Απόστολος Καλδάρας - Στίχοι: Γιώργος Σαμολαδάς) - 3:20

17. ΚΑΝΕ ΛΙΓΑΚΙ ΥΠΟΜΟΝΗ - (Μουσική - Στίχοι: Βασίλης Τσιτσάνης) - 2:20

Ενορχήστρωση: Κώστας Κλάββας.

Διεύνθυση ορχήστρας: Γιώργος Νιάρχος.

Επιλογή - Επιμέλεια τραγουδιών: Λάμπρος Λιάβας.

Παραγωγή: Λάμπρος Λιάβας, Γιάννης Σμυρναίος.

Επιμέλεια ήχου: Γιάννης Σμυρναίος.

Σκηνοθετική επιμέλεια: Νίκος Σούλης.

Η μουσική παράσταση της Μαρινέλλας «Η Μαρινέλλα τραγουδά και θυμάται…» παρουσιάστηκε στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών στις 27 Απριλίου 1998, στο Ωδείον Ηρώδου του Αττικού στις 26 Ιουνίου 1998, και σε ανοιχτά θέατρα σε όλη την Ελλάδα. Στις 23 Ιουνίου του 1998, κυκλοφόρησε σε διπλό ψηφιακό άλμπουμ (2xCD) από την δισκογραφική εταιρεία «BMG» και έγινε «πλατινένιο», ξεπερνώντας τις 50.000 πωλήσεις.

Ακολουθήστε μας: 

· INSTAGRAM 

· FACEBOOK 

· YOUTUBE 

 

| Reviewed by Professor of Ethnomusicology at the Faculty of Music Studies in the National and Kapodistrian University of Athens Lambros Liavas about the double live album “I Marinella tragouda ke thimate (Marinella sings and remembers)” (Live performance at the Athens Concert Hall, on April 27, 1998) by BMG, in June, 1998. | Published: August 1, 1998 | Source: IN.GR

CD 1.

01. To minore tis avgis – (Μusic: Spiros Peristeris - Lyrics: Minoas Matsas) – 2:25

02. San magemeno to mialo mou – (Music - Lyrics: Dimitris “Bayianteras” Gogos) – 1:25

03. Archontissa – (Μusic - Lyrics: Vassilis Tsitsanis) – 1:00

04. Prin to charama monachos

– (Μusic: Giannis Papaioannou - Lyrics: Charalambos “Tsantas” Vasiliadis) – 1:45

05. Etsi ine i zoi – (Music: Kostas Giannidis - Lyrics: Dimitris Evangelides) – 1:50

06. Mia fora monacha zoume – (Music: Kostas Giannidis - Lyrics: Mimis Traiforos) – 2:20

07. Chtes to vradi onireftika

– (Music: Kostas Giannidis - Lyrics: Dimitris Giannoukakis) – 2:50

08. As erchosoun gia ligo – (Music: Michalis Sougioul - Lyrics: Mimis Traiforos) – 2:30

09. Ela gi' apopse – (Μusic - Lyrics: Christos Cheropoulos – 4:45

10. Tha 'thela na 'mouna ekini p' agapas

– (Μusic: Menelaos Theofanidis - Lyrics: Kostas Kofiniotis) - 2:10

11. Mono konta sou – (Μusic: Takis Moraitis - Lyrics: Kostas Kofiniotis) – 1:40

12. Tha 'rtho mia nichta me feggari

– (Μusic: Kostas Giannidis - Lyrics: Kreon Rigopoulos) – 0:40

13. Xipna, agapi mou – (Music - Lyrics: Kostas Giannidis) – 3:10

14. Ircha ki' apopse sta skalopatia sou

– (Music: Giorgos Zampetas - Lyrics: Charalampos Vasiliadis, Nikos Mourkakos) – 2:45

15. Apopse fila me – (Μusic: Manolis Chiotis - Lyrics: Christos Kolokotronis) – 2:35

16. Agapi pou 'gines dikopo macheri

– (Music: Manos Chatzidakis - Lyrics: Ioanna Georgakopoulou, Michalis Kakogiannis) – 2:50

CD2.

01. “Nichtose choris feggari – (Μusic - Lyrics: Apostolos Kaldaras) – 5:10

02. Otan tha lavis afto to gramma

– (Μusic: Giorgos Zampetas - Lyrics: Giorgos Mitsakis) – 2:25

03. To gkarsoni – (Μusic: Manolis Chiotis – Lyrics: Giorgos Economidis) – 3:10

04. Ama dite to feggari – (Μusic: Mimis Plessas - Lyrics: Lefteris Papadopouos) – 1:20

05. Piretos – (Μusic - Lyrics: Akis Panou) – 1:20

06. Pali tha klapso – (Music: Nakis Petridis - Lyrics: Sevi Tiliakou) – 1:50

07. I antres den klene – (Μusic: Giorgos Katsaros - Lyrics: Pythagoras) – 2:50

08. Stalia - stalia – (Μusic: Giorgos Zampetas - Lyrics: Dionisis Tzefronis) – 3:05

09. Kamia fora – (Μusic: Giorgos Hatzinassios - Lyrics: Michalis Bourboulis) – 4:00

10. Anixe petra – (Μusic: Mimis Plessas - Lyrics: Lefteris Papadopouos) – 2:45

Songs from “Recital”

11. Olos o kosmos eis' esi – (Μusic: Kostas Chatzis - Lyrics: Sotia Tsotou) – 2:40

12. S' agapo – (Μusic: Kostas Chatzis - Lyrics: Sotia Tsotou) – 4:05

13. Ki' istera – (Μusic: Kostas Chatzis - Lyrics: Sotia Tsotou) – 1:45

14. Sinora i agapi den gnorizi – (Μusic: Kostas Chatzis - Lyrics: Sotia Tsotou) – 2:45

15. I agapi ola ta ipomeni – (Μusic: Kostas Chatzis - Lyrics: Sotia Tsotou) – 2:30

Encore

16. Opia ke na 'se (O,ti agapao ego, petheni)

– (Μusic: Apostolos Kaldaras - Lyrics: Giorgos Samoladas) – 3:20

17. Kane ligaki ipomoni – (Μusic - Lyrics: Vassilis Tsitsanis) – 2:20

Arranger: Kostas Klavvas. 

Conductor: Giorgos Niarchos.

Songs selection: Lambros Liavas.

Producers: Lambros Liavas, Giannis Smirneos. 

Recording engineer: Giannis Smirneos.

Direction: Nikos Soulis.

The musical performance “I Marinella tragouda ke thimate (Marinella sings and remembers)” was presented on April 27, 1998 at the Athens Concert Hall (Live recording) and on June 26, 1998 at the “Odeon of Herodes Atticus” in Athens. 

The double album (2xCD) was released in June, 1998, in Greece by BMG and it went platinum settling at 50,000 records sold.